صرافی های متمرکز و غیر متمرکز

ابداع ارزدیجیتال از ابتدا خاری بود بر چشم بانک ها و دولت های کنترل طلب; چرا که این تکنولوژی وابستگی مبادلات مالی مردم به این ارگان ها را از بین برده است. این امر توجه کاربران و فعالین این عرصه را به شکلی محسوس افزایش داده. حتما شما نیز از ظهور صرافی های متمرکز و غیر متمرکز چیزهایی شنیده اید.

اما معنا و تفاوت این دو نوع صرافی چیست و در پشت پرده چگونه عمل میکنند ؟ امروز سری میبریم  به عمق این صرافی ها تا از پتانسیل ها ، مزایا و معایب هر کدام آگاه شویم.

 

صرافی های متمرکز و غیر متمرکز

صرافی های متمرکز (CEX) چه هستند؟

 بیش از 200 صرافی برای معامله ارزهای دیجیتال وجود دارد. بر اساس نوع عملکرد آنها ، می توانیم آنها را به صورت متمرکز یا غیرمتمرکز دسته بندی کنیم.
صرافی متمرکز(Centralized exchange) در اینجا به این معنی هست که یک نقطه واحد وجود دارد که تمام کارهای مربوط به هر عملیات را انجام می دهد. Google  را در نظر بگیرید ، انتقال تمامی اطلاعات و داده ها در سیستم عامل آن از یک نقطه صورت میگیرد. بدان معنا که شما نمی توانید هیچ اطلاعاتی را بدون عبور از یک نقطه ارسال یا دریافت کنید. صرافی های متمرکز نیز به همین شکل کار میکنند. آنها در ازای احتمال به خطر افتادن حریم خصوصی و اطلاعات شخصی کاربران، یک فضای معاملاتی کارآمد را ارائه میدهند.
 داده های مربوط به ارز های دیجیتال و همچنین اطلاعات شخصی کاربران مربوط به این صرافی ها از طریق یک شبکه کدنویسی شده، در یک سرور مرکزی جمع آوری میشوند. این اطلاعات بعلت مقررات گاهی با دولت ها در میان گذاشته می شوند.
 این نوع صرافی ها با مفهوم و ایده اصلی ارزهای دیجیتال که از ابتدا ناشناس ماندن و ایمنی کامل بود در تعامل نیست.
 

صرافی های غیر متمرکز(DEX) چه هستند؟


  صرافی های غیر متمرکز(Decentralized exchange) از نوعی شبکه استفاده میکنند که توسط شخص یا گروه ثالث مرکزی اداره نمی شود. به عبارت دیگر ، بر خلاف صرافی های متمرکز ، سیستم عامل آنها نیازی به انتقال همه ی اطلاعات برای عبور و خروج از یک نقطه گذر ندارند. بدان معنا که بجای استفاده از واسطه ثالثی که مسئولیت تمام اطلاعات و داده ها را عهده دار شود، صرافی های غیرمتمرکز از حالت انتقال داده نظیر به نظیر استفاده میکنند که شباهت بسیاری به بلاکچین دارد.
 این صرافی ها با گرفتن قدرت از سازندگان بازار و رهبران آن مثل بانک ها، وکلا و دلالان، برای دارایی ها و حریم خصوصی کاربران امنیت و کنترل ایجاد میکنند. همچنین فعالیت این صرافی ها با کمک قرارداد های هوشمند انجام میشود.
حال سوال اینجا هست که قرارداد های هوشمند چه هستند؟
 به زبان ساده قراردادهای هوشمند، توافقهایی خودکار و خوداجرا هستند که بین دو نفر که مستقیما به هم متصل اند، اجرا میشوند. اگر یک شخصی بخواهد خدماتی را از شخص دیگری بخرد، قراردادها، پول شخص اول را قفل میکنند، زمانیکه شخص ارائه دهنده خدمات وظیفهاش را انجام داد و خدمت را ارائه کرد آنگاه قرارداد پول را به کیف پول آن فرد واریز میکند در غیر این صورت پول به فرد خریدار بازگردانده میشود. صرافی های غیرمتمرکز هم به همین صورت عمل می کنند. یک میزان پولی را از شما دریافت می کنند و این پول در یک حساب قفل می شود تا ارز دیجیتال مورد نظر شما به حساب شما وار یز شود. در صورتی که به هر دلیلی این ارز دیجیتال به حساب شما نیامد، صرافی پول شما را باز می گرداند.
 علی رغم وجود صرافی های غیرمتمرکز بسیار، آنها همواره در تلاش و رقابت با صرافی های متمرکز هستند تا بدلیل مشکلات فنی که صرافی های غیر متمرکز دارند براحتی قابل استفاده و کاربردی باشند.

 

مقایسه صرافی متمرکز و غیر متمرکز ارز دیجیتال

مزایای صرافی های متمرکز

  شاید از خود بپرسید که اگر امنیت اطلاعات و دارایی ها در صرافی های متمرکز در معرض احتمالی خطر هست، چه چیزی باعث شده تا کاربران این ریسک را بپذیرند و همچنان به فعالیت در صرافی های غیر متمرکز ادامه دهند؟
اگرچه این صرافی ها تا حدی آسیب پذیر هستند، آنها یکی از دلایلی هستند که ارز های دیجیتال امروزه طرفداران زیادی دارند و به نوعی در معرفی ارزهای دیجیتال به  توده های مردمی کمک کردند.
 

سهولت دسترسی:

 صرافی های متمرکز مراحل ساخت حساب کاربری و یا خرید و فروش ارز را برای کاربران راحت میکنند، بخصوص برای افرادی که بتازگی وارد این حوزه شدند و اطلاعات و تجربیات کافی ندارند. ایجاد پلتفرم کاربری بدون پیچیدگی باعث جذب کاربران بیشتر و در نتیجه ایجاد محبوبیت بیشتر برای معاملات ارزها دیجیتال میشود.

آنها مجوز دارند:

 اکثر صرافی های متمرکز دارای مجوز هستند و تحت قوانین دولتی کار می کنند. این امر باعث میشود کاربران نوعی تسلی خاطر و اطمینان از بابت فعالیت شان و همچنین در شرایط خاص داشته باشند.

استفاده از سپرده در معاملات:

 آنها به عنوان یک واسطه در معاملات ، ارز مورد معامله را نگه می دارند تا زمانی که هر دو طرف معامله خود را کامل کنند. بنابراین ، پس بعد از ثبت معامله ، دیگر نیازی به نگرانی در مورد معامله نیست.

شفافیت:

 صرافی های متمرکز آدرس و مکان خود را در دسترس تریدرها قرار می دهند. از این رو، به کاربران کمک می کند تا در صورت لزوم به این اطلاعات دسترسی پیدا کنند.

پیشنهادات و تخفیف ها:

 صرافی های متمرکزهمچنین اگر قصد انتقال و معامله در مقدار و حجم بالا را داشته باشید به شما تخفیف ارائه می دهد. به علاوه، کاربران می توانند ارزهای فیات را به ارز های دیجیتال و بالعکس مبادله کنند.

محبوبیت:

 همانطور که پیشتر گفته شد صرافی های متمرکز یکی از دلایل معرفی ارز های دیحیتال و شهرت آنها هستند و بخاطر سادگی کار و امکاناتی که در اختیار کاربران قرار میدهند از محبوبیت بیشتری هم از سمت کاربران برخوردار هستند.

سرعت بالا:

 در صرافی های متمرکز برای انجام سفارشات به طور متوسط 10 میلی ثانیه زمان باید صرف شود، که بشدت در زمینه ترید ارزهای دیحیتال عامل مهمی است بخصوص اگر استراتژی معاملاتی شما به صورت نوسانگیری باشد

 

مزایای صرافی های غیر متمرکز:

 پیشتر گفتیم که در صرافی ها غیرمتمرکز دخالتی از سمت مرجع شخص ثالث در معاملات صورت نمیگیرد، سوالی که بوجود می آید این هست که اگر مرجع کنترل کننده ای وجود ندارد که بر این شبکه نظارت کند پس چطور از امنیت بیشتری برخورداراست؟
 

حریم خصوصی:

بی نیاز بودن از ثبت نام و احراز هویت در صرافی یکی از مزیت های این صرافی ها در حفظ حریم خصوصی است بویژه برای افرادی که تمایل ندارند مراحل ارسال تصویر از مدارک و چهره خود را در احراز هویت تکمیل کنند.

امنیت:

از آنجاییکه بر خلاف صرافی های متمرکز اطلاعات و داده ها در صرافی های غیر متمرکز در یک نقطه مرکزی جمع آوری نمیشوند، کار برای هکر ها بسیار دشوار میشود در نتیجه این صرافی ها از امنیت بسیار بالا برخوردار هستند. حتی key private  کاربران به دست خودشان سپرده می شود و در نتیجه هکرها حتی با هک کردن کل سیستم صرافی هم به اطلاعات حساب های کاربران دسترسی نخواهند داشت، بنابراین امنیت فوق العاده بالایی دارند.

کارمزد:

کارمزد از جمله موارد حائز اهمیت بوده و همیشه از یک پارامتر با اولویت در انتخاب صرافی به حساب می آید. کارمزد صرافی های غیر متمرکز بر اساس ارزش معامله در حال انجام نبوده و مقدار بسیار ناچیزی هست که باعث به صرفه بودن استفاده از صرافی های غیر متمرکز میشود.

عرضه اولیه:

همچنان که بسیار ی از IEOها یا پروژه های عرضه اولیه در ارزهای دیجیتال، ابتدا در این صرافی ها انجام می گیرد و این صرافی ها می تواند یک راه خیلی آسان برای خرید انها باشد.

کنترل و محدودیت:

یکی از مواردی که برای بسیاری از افراد همواره مهم هست داشتن کنترل کامل روی دارایی هاست که صرافی های غیر متمرکز این کنترل رو به صورت تمام وکمال ایجاد میکنند.در صرافی های غیر متمرکز شما محدودیتی جهت خرید نوع ارز مورد نظر ندارد. برای مثال خیلی از ارزهای دیجیتال ممکن است هنوز در صرافی های متمرکزی مثل بایننس لیست نشده باشند اما می توانید آنها را از طر یق صرافی هایی مثل یونی سواپ یا پنکیک سواپ خریدار ی کنید. توکن هایی مثل FegToken, Sanshu, Inu Kishu, SafeMoon و... یکی از راه های بسیار راحت برای خرید این نوع تو کن ها این است که والت خود، مثال تراست ولت را به پنیک سواپ وصل کنید و این ارزها را با bnb مبادله کنید.

نتیجه گیری:
به طور خلاصه اگرچه صرافی های متمرکز به نفع سرمایه گذاران و سیستم حاکم است اما صرافی های غیر متمرکز دلیل اصلی ایجاد ارز های دیجیتال میباشد و هدف واقعی ارز های دیجیتال فقط از طریق صرافی های غیر متمرکز محقق میشود.
این به خود شخص بستگی دارد که صرافی مناسب را برای خود انتخاب کند. صرافی های  متمرکز سهولت دسترسی و قابلیت اطمینان را فراهم می کند در حالی که صرافی های غیر متمرکز به افزایش حریم خصوصی کمک می کند. هر دو مزایا و نگرانی های خاص خود را دارند ، در حال حاضر ، آنها خدمت به بازارهای رمزنگاری را به چارچوب گسترده رساندند.

 

 

فاکتور

صرافی های متمرکز

صرافی های غیر متمرکز

کنترل

❌ شخص ثالث بیشترین کنترل را دارد

✅ کاربر بیشترین کنترل را دارد

امنیت

❌ ریسک هک شدن بالاست

✅ ریسک هک شدن پایین است

محبوبیت

✅ محبوبیت بالا در بین کاربران

❌ محبوبیت پایین در بین کاربران

کارمزد

❌ کارمزد وابسته به حجم و تعداد معاملات

✅ کارمزد پایین و بدون وابستگی

امکانات

✅ دارای امکانات زیاد

❌ دارای امکانات کم (فعلا)

مقررات

✅ نیاز به مجوز جهت راه اندازی

❌ عدم نیاز به مجوز برای راه اندازی

نقدینگی

✅ نقدینگی بالا

❌ نقدینگی پایین

سرعت

✅ سرعت ثبت سفارشات بالاست

❌ سرعت ثبت سفارشات به نسبت پایین است